Tuần Khủng Hoảng Ở Trẻ Là Gì?
Tuần khủng hoảng, hay còn gọi là "Wonder Week", là những giai đoạn phát triển vượt bậc trong cuộc đời của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Trong những tuần này, trẻ thường trải qua những thay đổi lớn về thể chất, trí tuệ và cảm xúc, dẫn đến việc trẻ trở nên khó chịu, khóc nhiều hơn, khó ngủ và có những thay đổi trong thói quen ăn uống.
Các tuần khủng hoảng thường xảy ra vào những mốc phát triển nhất định, khi trẻ đạt được các kỹ năng mới hoặc có những bước tiến đáng kể trong nhận thức. Mỗi trẻ có thể trải qua tuần khủng hoảng khác nhau, nhưng nhìn chung, các giai đoạn này thường được xác định dựa trên sự phát triển tự nhiên của trẻ.
Trong những tuần khủng hoảng này, mẹ sẽ phải đương đầu với 3 biểu hiện chính của trẻ hay còn gọi là 3C – Crying (Khóc lóc), Clinginess (Đeo bám), và Crankiness (Cáu kỉnh).
Nguyên nhân là do trẻ chưa thích nghi kịp với các thay đổi về mặt nhận thức, cảm nhận và thể chất của bản thân mình. Đây là cả một quá trình trẻ “học hỏi và rèn luyện” đấy mẹ ạ.
Các Tuần Wonder Week Của Bé Bố Mẹ Cần Lưu Ý
Trong 2 năm đầu đời, bé sẽ trải qua 10 tuần khủng hoảng của trẻ sơ sinh ở các tuần thứ 5-8-12-19-26-37-46-55- 64-75.
Bố mẹ hãy thường xuyên theo dõi lịch wonder weekcủa trẻ dưới đây để chủ động hơn và không có những lo lắng không cần thiết khi trẻ tự dưng “khó ở” nhé. Các mốc 5-8-12-19-26-37-46-55-64-75 chỉ là các mốc bão tố đỉnh điểm, tức là bé đã có biểu hiện khó ở từ trước đó 1-2 tuần, thậm chí là từ 1 tháng trước đó
Theo các chuyên gia, tùy vào từng bé mà thời gian wonder weeks có thể kéo dài từ 1 đến 6 tuần, cá biệt có những bé lên đến 8 tuần. Tuy nhiên, do mỗi bé mỗi khác nên thời gian bé khó ở cũng khác nhau.
Mẹ hãy tham khảo thêm: Kinh nghiệm nuôi con 1 tháng đầu đời
Biểu Hiện Thường Gặp Trong Tuần Khủng Hoảng
Nếu bố mẹ thấy trẻ có các biểu hiện dưới đây trùng với thời gian trong bảng Wonder Week thì khả năng lớn là trẻ chỉ đang trong giai đoạn khủng hoảng tự nhiên mà thôi. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp ở trẻ trong tuần khủng hoảng:
1. Khóc Nhiều Hơn, Hay Cáu Gắt
-
Khóc Nhiều Hơn: Trẻ có thể trở nên khó chịu và khóc nhiều hơn so với bình thường, không chỉ vào ban ngày mà cả ban đêm.
-
Hay Cáu Gắt: Trẻ dễ dàng cáu kỉnh và có thể khóc ngay cả khi không có lý do rõ ràng.
2. Tâm Trạng Thất Thường
-
Tâm Trạng Thất Thường: Trẻ có thể thay đổi tâm trạng một cách đột ngột, từ vui vẻ đang chơi chuyển sang khó chịu, hoặc ngược lại.
-
Thay Đổi Hành Vi: Trẻ có thể trở nên khó hiểu hơn, với những hành động và phản ứng không như thường lệ.
3. Làm Nũng, Muốn Bố/Mẹ Chơi Cùng
-
Làm Nũng: Trẻ có xu hướng đòi hỏi sự chú ý và quan tâm từ bố mẹ nhiều hơn, thường xuyên làm nũng để được bế ẵm hoặc dỗ dành.
-
Muốn Bố/Mẹ Chơi Cùng: Trẻ cần sự hiện diện và tham gia của bố mẹ trong các hoạt động hàng ngày, cảm thấy an toàn hơn khi có bố mẹ bên cạnh.
4. Nghịch Hơn
- Tăng Cường Hoạt Động: Trẻ có thể trở nên nghịch ngợm hơn, khám phá và thử thách các giới hạn của mình, điều này cũng là dấu hiệu của sự phát triển.
5. Khó Ngủ Vào Ban Đêm
-
Khó Ngủ: Trẻ có thể gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ, giấc ngủ không sâu và hay thức dậy giữa đêm.
-
Ngủ Ít: Tổng thời gian ngủ của trẻ giảm đi, làm cho trẻ mệt mỏi và khó chịu hơn.
Mẹ hãy cho con ngủ giấc đêm sớm hơn bình thường 30-45 phút.
6. Biếng Ăn
- Tình Trạng Biếng Ăn: Trẻ có thể mất hứng thú với việc ăn uống, từ chối thức ăn hoặc ăn ít hơn so với thường lệ. Không nên ép con ăn, tránh để biếng ăn sinh lý thành biếng ăn tâm lý. Mẹ chỉ cần đợi đến lúc con đói và đòi thì hãy cho ăn.
Những Kỹ Năng Trẻ Đạt Được Sau Tuần Khủng Hoảng
Wonder week 1: Trong khoảng từ 4 ½ tuần – 5 ½ tuần: Trẻ có chuyển biến về giác quan. Bé sẽ bắt đầu nhìn mọi chăm chú hơn. Trẻ biết cười và nhạy cảm hơn với mùi hương.
Wonder week 2: Trong khoảng 7 ½ tuần – 9 tuần: Sau giai đoạn này, trẻ có thể điều khiển được đầu, cổ một cách nhẹ nhàng. Quay đầu về phía có âm thanh, trẻ bắt đầu quan tâm đến đồ chơi và những thứ xung quanh mình.
Wonder week 3: Trong khoảng 11 ½ -12 ½ tuần: Đây chính là mốc thời gian đánh dấu sự chuyển biến lớn đầu tiên của trẻ. Con sẽ bắt đầu biết lẫy, lật sấp, lật ngửa, ngóc đầu, cười nhiều hơn và thích nghe những âm thanh với tần số khác nhau.
Wonder week 4: Trong khoảng 14 ½ -19 ½ tuần: Bé biết mút tay, biết nhìn theo mẹ hoặc bố, đẩy núm ti ra khi đã no.
Wonder week 5: Trong khoảng 22 ½ -26 ½ tuần: Sau tuần khủng hoảng thứ 5 trẻ sẽ bắt đầu biết cầm nắm, biết ngồi dậy, nhổm người, kỹ năng xác định khoảng cách phát triển, bắt đầu biết hét và cười rất to.
Wonder week 6: Trong khoảng 33 ½ -37 ½ tuần: Trẻ có thể hiểu được một số từ đơn giản, biết bắt chước người khác, biết cách thể hiện cảm xúc ra bên ngoài. Và bé sẽ bắt đầu tập bò.
Wonder week 7: Trong khoảng 41 ½ -46 ½ tuần: Trẻ bây giờ bắt đầu hiểu trình tự. Con sẽ bắt đầu nói những từ đơn, biết trả lời câu hỏi ngắn, biết chỉ vào đồ vật mình muốn, thích chơi xếp chồng đồ vật.
Wonder week 8: Trong khoảng 50 ½ -54 ½ tuần: Kỹ năng mới của trẻ sau giai đoạn thứ 8 bao gồm khả năng đi vịn hoặc có thể đi vững, thích cầm đồ vật đưa ra xa, thích vẽ, tự mặc hoặc cởi quần áo.
Wonder week 9: Trong khoảng 59 ½ -61 ½ tuần: Bé sơ sinh ngày nào của mẹ bây giờ đã lớn. Bé bắt đầu biết pha trò, biết nũng nịu, biết nịnh mẹ, bắt cưới biểu cảm và hành động của người lớn.
Wonder week 10: Trong khoảng 70 ½ – ½ 76 tuần: Trẻ đã biết xâu chuỗi sự kiện thành hệ thống và có thể thay đổi hành vi cho phù hợp với hoàn cảnh. Khi gần 20 tháng tuổi, trẻ đã có thể hoàn toàn đi vững và chạy nhảy.
Làm Thế Nào Để Vượt Qua Tuần Khủng Hoảng Ở Trẻ?
1. Hiểu Rõ Nguyên Nhân
-
Nhận Thức Sự Thay Đổi: Hiểu rằng những khó khăn và thay đổi trong hành vi của trẻ là do sự phát triển vượt bậc trong não bộ và cơ thể. Điều này giúp cha mẹ cảm thấy bớt lo lắng và kiên nhẫn hơn khi đối mặt với sự khó chịu của trẻ.
2. Tạo Môi Trường An Toàn Và Yên Bình
-
Duy Trì Lịch Trình Cố Định: Giữ nguyên thói quen hàng ngày để tạo cảm giác an toàn cho trẻ. Một lịch trình cố định giúp trẻ cảm thấy yên tâm hơn khi mọi thứ xung quanh đều quen thuộc.
-
Giảm Thiểu Kích Thích: Trong tuần khủng hoảng, trẻ có thể nhạy cảm hơn với các kích thích từ môi trường xung quanh. Giảm thiểu ánh sáng mạnh, tiếng ồn lớn và các yếu tố kích thích khác có thể giúp trẻ cảm thấy dễ chịu hơn.
3. Đáp Ứng Nhu Cầu Của Trẻ
-
Ôm Ấp Và Vỗ Về Trẻ: Trong thời gian này, trẻ có thể cần sự gần gũi và an ủi nhiều hơn. Ôm ấp, dỗ dành và thể hiện tình yêu thương giúp trẻ cảm thấy an toàn và được bảo vệ.
-
Chăm Sóc Cẩn Thận: Đáp ứng nhanh chóng các nhu cầu cơ bản của trẻ như ăn uống, thay tã và giấc ngủ. Điều này giúp trẻ cảm thấy thoải mái và ít khó chịu hơn.
4. Khuyến Khích Sự Phát Triển
-
Vui Chơi Nhẹ Nhàng: Các hoạt động như đọc sách, hát ru, chơi đồ chơi phát triển kỹ năng có thể giúp trẻ phát triển trí tuệ và kỹ năng mới mà không gây ra quá nhiều kích thích.
-
Tạo Cơ Hội Cho Trẻ Khám Phá: Khuyến khích trẻ khám phá môi trường xung quanh bằng cách tạo ra các hoạt động an toàn và thú vị.
5. Chăm Sóc Bản Thân
-
Dành Thời Gian Nghỉ Ngơi: Cha mẹ cần chăm sóc bản thân để có đủ năng lượng và tinh thần tốt để chăm sóc trẻ. Nghỉ ngơi đủ giấc, ăn uống lành mạnh và tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần thiết.
-
Tìm Kiếm Sự Hỗ Trợ: Đừng ngần ngại nhờ sự giúp đỡ từ người thân, bạn bè hoặc các chuyên gia nếu cần. Chia sẻ và nhận sự hỗ trợ giúp giảm bớt căng thẳng và lo lắng.
Tuần khủng hoảng là một phần tự nhiên và quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ. Hiểu rõ về tuần khủng hoảng (Wonder Week) và biết cách hỗ trợ trẻ vượt qua giai đoạn này sẽ giúp cha mẹ và trẻ cùng nhau trải qua các mốc phát triển một cách dễ dàng và tích cực hơn. Bằng cách tạo ra một môi trường an toàn, yên bình và đáp ứng đầy đủ các nhu cầu của trẻ, cha mẹ có thể giúp trẻ cảm thấy an toàn và tự tin hơn trong những giai đoạn phát triển vượt bậc này.