Dung tích dạ dày sơ sinh nhỏ thế nào? Cách cho bé bú đúng chuẩn

Dung tích dạ dày của trẻ và cơ chế dinh dưỡng tự nhiên.

Nhiều mẹ thắc mắc: "Em đã cho bé bú sữa non, nhưng lượng sữa ít quá. Bé vẫn cần bú thêm sữa công thức cho đến khi sữa mẹ về đủ sau 5 ngày." Vậy điều này có thực sự cần thiết không?

Cơ chế dinh dưỡng trong giai đoạn bào thai

Trước khi chào đời, thai nhi nhận dưỡng chất liên tục từ mẹ qua dây rốn mà không cần hệ tiêu hóa hoạt động. Đặc biệt:

Dinh dưỡng thụ động:

Dưỡng chất từ mẹ được hấp thụ trực tiếp mà không cần tiêu hóa.

Phản xạ mút không dinh dưỡng:

Thai nhi đã có phản xạ mút tay từ tam cá nguyệt thứ hai, giúp rèn luyện cơ miệng cho việc bú mẹ sau sinh.

Sữa non của mẹ:

Được hình thành từ giữa thai kỳ, sẵn sàng cung cấp cho bé ngay sau sinh.

Nguồn năng lượng dự trữ:

Trong ba tháng cuối, bé tích trữ glycogen ở gan và mô mỡ trắng, giúp đảm bảo năng lượng sau khi chào đời.

Thể tích dạ dày của bé sơ sinh thay đổi như thế nào?

Tham khảo: Dịch vụ tắm bé tại nhà

Dung tích dạ dày trẻ sơ sinh và lượng sữa phù hợp

Sau khi sinh, hệ tiêu hóa của bé còn non nớt, dung tích dạ dày rất nhỏ, tăng dần theo thời gian:

Ngày 1: 5 - 7ml (≈ 1 - 1.5 thìa cà phê mỗi cữ bú).
Ngày 3: 25ml (≈ 5 thìa cà phê mỗi cữ).
Ngày 7: 50ml.
Ngày 10: 75ml.
Từ 1 - 6 tháng: Dạ dày đạt khoảng 100ml và ít thay đổi trong giai đoạn này.

Trẻ bú theo nhu cầu, từ 14 cữ/ngày trong ngày đầu tiên, giảm dần xuống 10 cữ/tuần đầu và còn khoảng 8 cữ/tháng đầu.

Bé không hẳn đang đói dù có phản xạ bú mút liên tục

Nhiều bé sau khi bú vẫn có biểu hiện muốn mút tiếp, khiến cha mẹ lầm tưởng bé chưa no và cho bú thêm sữa công thức (>30ml/cữ).
Điều này có thể làm dạ dày quá tải, dẫn đến căng cứng bụng, trào ngược, nôn trớ.

Những phản xạ tự nhiên không phải dấu hiệu đói

Bé sơ sinh có nhiều phản xạ khiến mẹ dễ nhầm lẫn với cơn đói:

Phản xạ tìm vú (rooting reflex): Khi có vật chạm vào má hoặc miệng, bé sẽ quay đầu và tìm vú mẹ, ngay cả khi không đói.
Phản xạ mút (sucking reflex): Bé có thể mút tay, môi, lưỡi theo bản năng, không phải lúc nào cũng là do đói.
Khóc sơ sinh: Bé khóc vì nhiều lý do như lạnh, không được bế ẵm, cảm giác bất an, chứ không hẳn vì thiếu sữa.

Theo dõi dấu hiệu đói của bé

Tham khảo: Dịch vụ chăm sóc mẹ và bé sau sinh tại nhà

Nguồn năng lượng tự nhiên của bé

Sau sinh, bé không hoàn toàn phụ thuộc vào sữa mà có các nguồn dự trữ năng lượng:

Glycogen gan:

Gấp 3 lần so với người lớn (tính theo tỷ lệ trọng lượng cơ thể).

Mô mỡ trắng:

Chuyển hóa thành glucose và axit béo để duy trì năng lượng trong 72 giờ đầu sau sinh.

Lượng máu từ dây rốn:

Khi nhau thai co lại sau sinh, máu từ dây rốn được hút vào cơ thể bé, giúp tăng thể tích tuần hoàn và cung cấp dưỡng chất quan trọng.

Cơ chế tự điều chỉnh dinh dưỡng (counter-regulation)

Ngay sau sinh, bé tạm thời trải qua giai đoạn giảm đường huyết sinh lý (không phải bệnh lý). Lúc này:

Hormone Glucagon kích hoạt phân giải glycogen thành glucose.
Mô mỡ trắng chuyển hóa thành axit béo và glucose để nuôi cơ thể.
Hormone Cortisol giúp bé thích nghi với môi trường mới.

Quá trình này đảm bảo bé không bị đói dù lượng sữa non ít, đồng thời thúc đẩy sự thích nghi tự nhiên.

Giảm cân sau sinh là hiện tượng bình thường

Trong 3 ngày đầu, bé có thể giảm 7 - 9% trọng lượng cơ thể do mất nước ối và sử dụng glycogen dự trữ.
Từ ngày thứ 4, cân nặng sẽ dần phục hồi, thường trở về mức ban đầu sau 10 - 14 ngày.

Tham khảo: Dịch vụ thông tắc tia sữa.

Nuôi dưỡng sinh học, chìa khóa nuôi con khoa học.

Nhiều mẹ lo lắng rằng sữa non ít, không đủ cho bé bú. Tuy nhiên, hệ tiêu hóa và cơ chế tự điều chỉnh của trẻ đã được thiết lập sẵn để đảm bảo bé không bị đói.

Hai cách tiếp cận nuôi con phổ biến: