Phương pháp nuôi dưỡng sinh học da kề da đối với trẻ sơ sinh

Phương pháp nuôi dưỡng sinh học là gì?

• Nhiệt độ ổn định nhờ thân nhiệt mẹ.
• Môi trường vô trùng trong nước ối.
• Âm thanh quen thuộc từ nhịp tim, hơi thở và giọng nói của mẹ.
• Dinh dưỡng và oxy được cung cấp liên tục qua dây rốn.

• Từ không gian ấm áp, an toàn trong bụng mẹ bước ra thế giới rộng lớn.
• Đây là một sự thay đổi quá lớn, có thể khiến trẻ căng thẳng và dễ quấy khóc.

Thực trạng nuôi dưỡng trẻ sơ sinh tại Việt Nam

• Bé bị quấn chặt trong khăn, hạn chế tiếp xúc với mẹ.
• Bé thường được đặt nằm riêng hoặc để người khác bế vì lo sợ “bám hơi mẹ”, sau này khó tách rời.
• Chỉ có một số trường hợp đặc biệt, như trẻ sinh non, mới được áp dụng phương pháp Kangaroo Mother Care (KMC) – đặt bé da tiếp da với mẹ để giữ ấm và kích thích phát triển.

• Phương pháp da kề da không chỉ dành cho trẻ sinh non, mà còn mang lại lợi ích to lớn cho tất cả trẻ sơ sinh.
• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã khuyến nghị phương pháp này cho mọi trẻ sơ sinh, kể cả bé đủ tháng và khỏe mạnh.

Tham khảo: Dịch vụ vỗ rung long đờm cho bé

Lợi ích của phương pháp nuôi dưỡng sinh học da kề da:

Phương pháp nuôi dưỡng sinh học mang đến nhiều lợi ích vượt trội cho trẻ sơ sinh, giúp bé thích nghi tốt hơn với môi trường bên ngoài ngay từ những giờ đầu đời.

Tiếp xúc da kề da không chỉ hỗ trợ phát triển trí não, ổn định thân nhiệt mà còn tăng cường hệ miễn dịch và thúc đẩy quá trình bú mẹ tự nhiên.

Tăng cường phát triển não bộ

• Phương pháp da kề da là một trải nghiệm "đa giác quan" giúp kích thích sự phát triển của các mạch thần kinh và quá trình trưởng thành của não bộ.
• Nghiên cứu cho thấy trẻ sơ sinh được áp dụng phương pháp Kangaroo da kề da có thời gian ngủ sâu và yên tĩnh hơn, giúp hệ thần kinh phát triển tối ưu.

Giúp trẻ cảm thấy an tâm

• Khi được ấp da kề da kiểu Kangaroo, chỉ sau 20 phút, nồng độ hormone stress cortisol của trẻ giảm đáng kể.
• Đồng thời, cảm giác đau cũng giảm đi, giúp bé ít khóc và ít bị kích động hơn.

Ổn định thân nhiệt

• Trẻ sơ sinh có một lượng nhỏ mô mỡ nâu giúp duy trì nhiệt độ cơ thể, nhưng vẫn cần được tiếp xúc da-tiếp-da với mẹ để điều chỉnh thân nhiệt.
• Cơ chế điều nhiệt của mẹ có thể làm mát hoặc làm ấm bé tùy theo nhu cầu.
• Thậm chí khi mẹ sinh đôi hoặc sinh ba, từng vùng da ngực của mẹ có thể điều chỉnh nhiệt độ riêng cho từng bé.

Hỗ trợ phát triển hệ miễn dịch

• Khi tiếp xúc da kề da, hệ miễn dịch của trẻ được kích thích và nhận kháng thể từ mẹ qua da và sữa mẹ.
• Điều này giúp bảo vệ bé khỏi vi khuẩn có hại, đồng thời tăng cường độ ẩm và tạo lớp bảo vệ tự nhiên cho làn da non nớt.

Cải thiện khả năng hấp thụ dinh dưỡng

• Phương pháp mẹ ấp con giúp giảm hormone stress và tăng khả năng hấp thu sữa non.
• Điều này hỗ trợ tiêu hóa, giúp cung cấp năng lượng từ glycogen và mô mỡ trắng, đồng thời giảm nguy cơ rối loạn tiêu hóa ở trẻ sơ sinh.

Ổn định nhịp tim và nhịp thở

• Khi được ấp da-tiếp-da, trẻ sơ sinh có thể tự điều chỉnh nhịp tim và nhịp thở theo mẹ.
• Thống kê cho thấy 75% trẻ sơ sinh có hơi thở yếu hoặc nhịp tim chậm có thể tự điều chỉnh chỉ nhờ phương pháp này.

Gia tăng khả năng bú mẹ

• Trẻ sơ sinh được tiếp xúc da kề da ngay sau sinh có khả năng bú mẹ trong giờ đầu tiên cao gấp hai lần so với trẻ được quấn khăn.
• Việc này kích thích hormone prolactin ở mẹ, giúp tạo sữa và hỗ trợ bé bú mẹ hiệu quả.

Cơ chế điều tiết đối ứng của trẻ sơ sinh 

• Sau khi sinh, lượng đường trong máu của trẻ sơ sinh giảm tạm thời.
• Điều này kích thích tuyến tụy sản xuất hormone glucagon.
• Glucagon kích hoạt quá trình chuyển hóa glycogen và mô mỡ trắng.
• Nhờ đó, cơ thể bé có đủ năng lượng trong 72 giờ đầu.
• Bé không cần bổ sung sữa công thức.
• Điều này giúp ruột của bé thích nghi và lập trình chức năng tiêu hóa tự nhiên ngay từ đầu. 

Cách thực hành "nuôi dưỡng sinh học" cho trẻ sơ sinh

 

Đặt bé da kề da.

• Bé chỉ mặc tã, được đặt trên ngực trần của mẹ để duy trì hơi ấm và cảm giác an toàn.

Giữ ấm đúng cách.

• Dùng khăn mềm đắp kín lưng bé hoặc đặt bé bên trong áo mẹ để giữ nhiệt độ ổn định.

Thực hiện càng sớm càng tốt.

• Thời gian ấp da kề da nên bắt đầu ngay sau sinh, ít nhất 1 giờ/lần và duy trì càng lâu càng tốt.

Cho bú sữa non trực tiếp.

• Bé cần được bú mẹ càng sớm càng tốt, khoảng 8 - 12 cữ trong 3 ngày đầu tiên và tiếp tục thường xuyên trong tuần đầu.

Cách 1 - Sai lầm phổ biến: 

• Nghĩ rằng bé khóc vì đói, sữa mẹ không đủ nên cho bú sữa công thức.

• Bé ngừng khóc nhưng thực tế là do casomorphin trong protein sữa bò gây buồn ngủ, chứ không phải bé đã no.

Cách 2 - Lựa chọn đúng nhưng ít phổ biến: 

• Hiểu rằng bé khóc vì bị tách rời khỏi mẹ, cảm thấy lo lắng và căng thẳng.

• Ấp da kề da với mẹ, giúp bé giảm stress, ngủ ngon và tận hưởng 7 lợi ích tuyệt vời từ phương pháp nuôi dưỡng sinh học.

Kết luận