Kích thích đầu ti khi mang thai có gây sinh non không?

Hiểu đúng về nguy cơ sinh non khi kích thích đầu ti – sự thật khoa học mẹ bầu cần biết.

Trong suốt thai kỳ, nhiều mẹ bầu lo lắng rằng kích thích đầu ti có thể gây sinh non. Thực tế, quá trình chuyển dạ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, không chỉ riêng oxytocin. Vậy kích thích đầu ti có thực sự nguy hiểm không? Hãy cùng tìm hiểu các nghiên cứu khoa học để có câu trả lời chính xác nhất!

Kích thích đầu ti khi mang thai và nguy cơ sinh non

Kích thích đầu ti khi mang thai có gây sinh non không?

Một quan niệm phổ biến là kích thích đầu ti làm tăng hormone oxytocin, từ đó kích thích co bóp tử cung, dẫn đến sinh non. Tuy nhiên, khoa học cho thấy oxytocin chỉ có tác dụng khi tử cung đã sẵn sàng cho chuyển dạ.

Bằng chứng khoa học kích thích đầu ti không gây sinh non trước 37 tuần.

Theo Hiệp hội Sản khoa và Phụ khoa Hoa Kỳ (ACOG), kích thích đầu ti không đủ mạnh để kích hoạt chuyển dạ sớm nếu tử cung chưa có đủ điểm tiếp nhận oxytocin (ACOG, 2019).

Nghiên cứu của Di Lieto (1989), Stein (1990) và Curtis (1999) không tìm thấy bằng chứng rõ ràng rằng kích thích đầu ti có thể gây sinh non.
Moscone & Moore (1993) thực hiện nghiên cứu trên 57 phụ nữ mang thai vẫn tiếp tục cho con lớn bú. Kết quả: không có ai sinh non và tất cả các bé đều sinh đủ tháng, khỏe mạnh.

Kết luận:

Trước 37 tuần, tử cung chưa sẵn sàng đáp ứng oxytocin, vì vậy kích thích đầu ti không gây sinh non.
Sau 38 tuần, cơ thể mẹ bầu bắt đầu nhạy cảm hơn với oxytocin, lúc này việc kích thích đầu ti có thể giúp hỗ trợ quá trình chuyển dạ.

Cơ chế hoạt động của tử cung trong thai kỳ

Để hiểu vì sao kích thích đầu ti không gây sinh non, mẹ bầu cần biết về cách hoạt động của tử cung và hormone oxytocin.

Oxytocin là gì?

Oxytocin là hormone do cơ thể sản xuất, có vai trò:

Thúc đẩy co bóp tử cung khi sinh nở.
Hỗ trợ tiết sữa khi cho con bú.

Tuy nhiên, lượng oxytocin tăng lên không đồng nghĩa với việc chuyển dạ ngay lập tức. Điều quan trọng là số lượng điểm tiếp nhận oxytocin trong tử cung.

Hai giai đoạn quan trọng của tử cung

Giai đoạn "tĩnh" (trước 37 tuần thai)

Tử cung chưa nhạy cảm với oxytocin, số điểm tiếp nhận hormone này rất ít.
Dù oxytocin có tăng cao, tử cung không co bóp mạnh để gây sinh non.

Giai đoạn "động" (từ 38 tuần thai trở đi)

Số điểm tiếp nhận oxytocin tăng gấp 300 lần so với giai đoạn đầu thai kỳ.
Cơ thể mẹ bầu sản xuất nhiều estrogen, giúp tử cung trở nên nhạy cảm hơn với oxytocin.
Lúc này, việc kích thích đầu ti có thể giúp hỗ trợ quá trình chuyển dạ tự nhiên nếu cơ thể đã sẵn sàng.

Minh chứng khoa học

Trước tuần 37, ngay cả khi tiêm oxytocin liều cao vào cơ thể, tử cung cũng không phản ứng mạnh.
Sau tuần 38, tử cung bắt đầu phản ứng với oxytocin, giúp kích hoạt quá trình chuyển dạ sinh nở.

Khi nào nên và không nên vắt sữa non?

Lưu ý quan trọng: Không nên lạm dụng vắt sữa non hoặc kích thích đầu ti quá mức. Nếu có dấu hiệu co bóp tử cung liên tục, cần theo dõi chặt chẽ và hỏi ý kiến bác sĩ.

Nên vắt sữa non khi:

Mẹ có thai kỳ khỏe mạnh và không có nguy cơ sinh non.
Từ 37 tuần thai trở đi, khi cơ thể đã sẵn sàng cho quá trình chuyển dạ.
Mẹ bị tiểu đường thai kỳ, có nguy cơ sinh mổ hoặc ít sữa sau sinh.

Không nên vắt sữa non khi:

Thai dưới 37 tuần, vì tử cung có thể chưa sẵn sàng cho sinh nở.
Mẹ có nguy cơ sinh non cao (tiền sử sinh non, hở eo tử cung, đa thai, rau tiền đạo…).
Xuất hiện cơn co tử cung mạnh hoặc bất thường trong khi vắt sữa.

Lưu ý quan trọng: Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khi vắt sữa (co bóp tử cung, đau bụng…), mẹ cần ngừng ngay và tham khảo ý kiến bác sĩ.

Massage ngực khi mang thai có nên không?

Massage ngực giúp kích thích tuyến sữa hoạt động và có thể giúp mẹ thư giãn. Tuy nhiên, mẹ bầu cần thực hiện đúng cách để tránh kích thích tử cung quá mức.

Cách massage ngực an toàn:

Thực hiện từ tuần 37 trở đi nếu thai kỳ bình thường.
Massage nhẹ nhàng theo vòng tròn, không dùng lực quá mạnh.
Không kéo đầu ti quá mức để tránh gây co bóp tử cung.

Lưu ý: Nếu mẹ bầu cảm thấy cơn gò bụng hoặc khó chịu khi massage, hãy dừng ngay và nghỉ ngơi.

Lợi ích của vắt sữa non trước sinh

Vắt sữa non có thể mang lại nhiều lợi ích cho mẹ và bé, đặc biệt trong các trường hợp sau:

Dự trữ sữa non cho bé sơ sinh

Nếu bé sinh ra có nguy cơ hạ đường huyết (do mẹ bị tiểu đường thai kỳ, tiền sản giật…), sữa non trữ sẵn có thể giúp bé ổn định đường huyết.

Hỗ trợ cho mẹ có nguy cơ ít sữa sau sinh

Một số mẹ bầu có hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), tiểu đường thai kỳ, hoặc sinh mổ có thể gặp khó khăn trong việc tiết sữa ban đầu.
Việc vắt sữa non giúp kích thích nguồn sữa sau sinh.