Những lưu ý khi vỗ rung long đờm cho trẻ

Nhiều bậc phụ huynh đã tự mình thực hiện vỗ rung long đờm cho con khi thấy bé ho, đặc biệt là khi con có dấu hiệu khó thở. Đây là một kỹ thuật hỗ trợ quan trọng giúp trẻ hô hấp dễ dàng hơn và hạn chế việc sử dụng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách thực hiện đúng và hiệu quả. Bài viết này sẽ giải thích những lưu ý quan trọng khi thực hiện vỗ rung long đờm cho trẻ.

Ho là gì?

Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm đẩy các chất tiết, dị vật hoặc vi sinh vật ra khỏi đường hô hấp. Điều này giúp bảo vệ cơ quan hô hấp và duy trì sự thông thoáng cho phổi. Ho có thể là triệu chứng của nhiều bệnh khác nhau, đặc biệt là ho có đờm - biểu hiện của chất nhầy do niêm mạc đường hô hấp bị viêm. Các bệnh thường đi kèm với ho có đờm bao gồm viêm phế quản, bệnh hen, viêm phổi hoặc các giai đoạn đầu của các bệnh như sởi và thủy đậu.

Ho có đờm khiến trẻ khó chịu, quấy khóc và ăn uống kém, vì việc tự loại bỏ chất xuất tiết (đờm) thường khó khăn với trẻ nhỏ.

Dấu hiệu trẻ bị ho có đờm:

• Trẻ ho nhiều, kèm theo việc khạc ra chất nhầy hoặc đờm.

• Trẻ cảm thấy nghẹt thở, khó thở, và cơ thể mệt mỏi.

• Khi mẹ áp tai vào ngực trẻ, nghe rõ tiếng khò khè.

• Trẻ dễ bị nôn trớ vì đờm vướng trong cổ.

Nguyên nhân là do sự tăng tiết chất nhầy trong cổ họng, gây ngứa và cản trở quá trình hô hấp. Khi đờm tích tụ quá nhiều, phản xạ ho sẽ giúp cơ thể tự tống khứ đờm ra ngoài.

Lưu ý khi vỗ rung long đờm

1. Kỹ thuật vỗ rung đúng cách

Khi trẻ ho có đờm, phụ huynh có thể thực hiện vỗ rung long đờm để hỗ trợ làm sạch đường hô hấp cho trẻ. Đây là biện pháp hiệu quả giúp trẻ giảm triệu chứng và cha mẹ có thể dễ dàng thực hiện tại nhà với các bước sau:

• Tư thế nằm: Đặt trẻ nằm nghiêng một bên trên giường phẳng, không gối đầu. Với trẻ lớn hơn, có thể cho trẻ ngồi cúi đầu về phía trước hoặc bế vác trẻ để dẫn lưu đờm tốt hơn.

• Tạo độ nghiêng: Để trẻ nằm và kê một khăn bông mềm dưới mông, tạo góc khoảng 15 độ giữa mông và đầu.

• Vỗ đúng cách: Chụm bàn tay lại và dùng cổ tay vỗ nhẹ lên lưng trẻ, từ vùng phổi hướng về cổ. Lưu ý khum tay để tạo khoảng trống giữa lòng bàn tay và lưng trẻ, khi vỗ sẽ nghe tiếng “bộp, bộp”. Điều này giúp giảm đau cho trẻ trong khi tạo ra rung động cần thiết để đẩy đờm lên.

• Vỗ trong 3 phút: Thời gian vỗ phù hợp là 3 phút, sau đó mẹ có thể bế trẻ lên và nhẹ nhàng kích thích ho bằng cách day nhẹ ngón tay vào cổ họng trẻ.

Phụ huynh cần chú ý xác định đúng vùng phổi của trẻ để không vô tình vỗ vào dạ dày, xương ức hoặc xương sống, tránh gây đau hoặc khó chịu cho trẻ. Hãy đảm bảo vỗ dứt khoát nhưng nhẹ nhàng

2. Thời điểm thích hợp vỗ rung long đờm cho trẻ

Thời gian tốt nhất để thực hiện vỗ rung long đờm là vào buổi sáng sớm sau khi trẻ ngủ dậy, khi lượng đờm ứ đọng trong đêm nhiều hơn và dạ dày còn trống. Cũng có thể thực hiện sau khi khí dung (nebulizer) để giúp dẫn lưu đờm hiệu quả.

3. Theo dõi màu sắc đờm

Sau khi vỗ, nếu trẻ ho ra đờm, hãy chú ý quan sát màu sắc đờm. Nếu đờm có màu xanh hoặc vàng đậm, trẻ có thể đang bị nhiễm khuẩn và cần được đưa đến bác sĩ để thăm khám.

4. Hướng dẫn trẻ lớn tự ho

Với trẻ lớn hơn, sau khi vỗ rung, hãy khuyến khích trẻ tự ho bằng cách ngồi dậy, ngả nhẹ đầu về phía trước, hít sâu và ho mạnh để đẩy đờm ra ngoài.

5. Cần chú ý khi vỗ rung

• Không dùng lực quá mạnh khi vỗ, đảm bảo trẻ không bị đau.

• Nếu trẻ có dấu hiệu nghẹt thở, tím tái hoặc gặp khó khăn trong việc đẩy đờm, cần thực hiện sơ cứu ngay bằng kỹ thuật vỗ rung. Sau đó, nên đưa trẻ đến bệnh viện để kiểm tra kỹ lưỡng.

Vỗ rung long đờm là phương pháp hiệu quả giúp trẻ thoải mái hơn khi bị ho có đờm. Thực hiện đúng cách sẽ giúp đường hô hấp của trẻ thông thoáng, giảm triệu chứng ho và hạn chế việc sử dụng thuốc

Ngoài ra, cha mẹ có thể thực hiện một số biện pháp hỗ trợ sau để giúp bé mau chóng hồi phục:

• Nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý: Nhỏ mũi cho trẻ từ 4-5 lần/ngày, đặc biệt trước khi ăn hoặc ngủ để bé ngủ ngon hơn và dễ ăn hơn. Sau khi nhỏ mũi, dùng dụng cụ hút mũi để hút sạch đờm nhớt.

• Hạn chế dùng miệng hút mũi: Trong khoang miệng người lớn chứa nhiều vi khuẩn, do đó không nên dùng miệng hút mũi cho trẻ, chỉ sử dụng khi thực sự cần thiết.

• Dùng khăn giấy sạch một lần: Khi lau mũi cho trẻ, chỉ nên dùng khăn giấy sạch, không nên dùng khăn sữa nhiều lần để tránh nguy cơ lây nhiễm.

• Cho trẻ uống nhiều nước: Nước giúp làm loãng đờm, giúp bé dễ khạc và tống đờm ra ngoài.

• Chia nhỏ bữa ăn: Điều này giúp trẻ dễ tiêu hóa và không bị biếng ăn khi bệnh.